Performans
Müzisyenlerin müzik üretim
sürecinde elbette düşünceleri olacaktır fakat bir prodüktör tamamen projenin
sonunda ulaşımasını isteiği şeye kendini odaklamalıdır. Prodüktör yaratıcılık
ve teşvik edici olmayı balansta tutmalıdır.
Üretim sürecinde sürekli müzisyenler üzerine iyi performans çıkarmaları
için baskıcı olmamalı onun aksine bütün üretim sürecinde katalizör görevi
görmelidir.
Peki bir prodüktör nasıl iyi bir
iş çıkartabilir ? İşte bu altın değerinde bir sorudur. İlk olarak prodüktör
kendi hislerini kullanabilmelidir. Müzisyenlerin kayıt ortamında rahat
olmalarını sağlamalıdır ve yapacağı değişiklikleri bunu benimseyip yapmalıdır.
Rahatlık ve kayıt ortamının konforunu etkileyen temel ögeler; ışık seviyesi,
ortam sıcaklığı ve konumlandırmadır. Bunların herbiri performansa etki
edecektir.
Olaya
daha teknik açıdan yaklaşmak istenirse, kulaklık miksleri ve müzisyenin;
prodüktör, kayıt mühendisi arasındaki iletişim kolaylığı da performansı
doğrudan etkileyen öğelerin başında gelir. Prodüktörün müzisyenlerle olan
iletişimi ve onlara empati ile yaklaşmasının etkisi gerçekten büyüktür. Bu kişilerarası
özellikler tabii ki zamanla edinilen tecrübelerle kazanılır.
Çoğu
insanın müziği duygularıyla hissederk dinlemesi gibi müziği icra edenlerde
eserin içine duygularını katmalıdırlar ve bu müzisyen ile dinleyici arasında
bir bağlantı kurar. Bu nedenle bir prodüktör önce bunun farkında olmalıdır.
Daniel Levitin’in “This is your brain on music” adlı kitabında Daniel, pianist
Arthur Rubinstein’ın kayıtlarında müzik ve kayıt arasında ki duygusal ilişkiden
bahsetmiştir. Arthur’un kaydın bazı yerlerinde hatalar yaptığını fakat bu
kayıtlarıda kayıtlarda kullandığını belirtir. Bu duyguya, hislere dinleyen
kişilerin ihtiyacı olduğunu belirtir. Sizin buradaki göreviniz ise bir
prodüktör olarak müzisyeni herhangi bir bahane ile buna ikna etmektir.
Müziksel
çalışmalarda prodüktörün bir grup ve tek tek icracı üretim farklılıklarını
bilmesi gerekmektedir. Roy Thomas Baker, Queen ile 70 ve 80 lerde çalışma
döneminde her bir üyenin ayrı bir materyel çıkarma yeteneğinin olduğundan
bahsediyor. Burada önemli olan tüm ortaya çıkarılan fikirlerin kollektif bir
şekilde yaratıcılığa teşvik edilmesi olduğunu söylüyor. Baker’in Queen grubunda
uyguladığı bu teknik bu günkü Queen’in soundunun oluşmasını sağlıyor. Bir
prodüktör olarak elinizdeki ürünü bir heykeltraş gibi günden güne
işlemelisiniz. Böylece projenin sonunda elinizde müzisyen ve prodüktör
işbirliği ile meydana getirdiğiniz bir harman sağlayabilirsiniz.
Stüdyo Performansının Önemi
Zamanlarını prova odasında ya da
sahnede harcayan bir grup için stüdyoda kayıt yapmak gerçekten büyük bir
deneyimdir. Dinamikleri ve hissetikleri ikisi arasında çok farklıdır. Hatta
kimi prodüktörler kaydı yapılan biri
için stüdyoyu bağışlamaz ve acı verici olarak tanımlar.
Deneyimsiz
müzisyen için bir stüdyo korkutucu ve zor gelir. Müzisyenin performansı
kaydedilecek, hataları analiz edilecek, şarkı yapıları değiştirilecek bunların
hepsi deneyimsiz biri için çok büyük şeylerdir. Bu onların, uğraştıkları şeyin
kendisinden koparılmaya çalıştığı ve büyük bir kayıt şirketi makinesi
tarafından kendilerinin manipüle edilmeye çalıştığı hissine kapılmasını sağlar.
Yukarıda
anlatılan nedenlerden dolayı bir prodüktör stüdyoya girmeden orada nelerin
olacağını ve tavsiyelerin ne amaçla yapılacağını herşeyden önce
anlatmalıdır. Böylece müsiyen ve
prodüktör arasında fikir birliği sağlanmış olur.
Prodüksiyondan
önce grupla beraber prova alanında bulunmak prodüktöre o an gördüğü performansı
prodüksiyona nasıl aktarabileceği anlamında yararlı olabilir. O an dikkat
edeceği bir detay belki daha sonra içine yarayabilir. Peki bunun önemi nedir ?
Prova esnasında üretici grup zaman kısıtlaması olmadığı için detayları
rahatlıkla üretime yansıtabilir. Prodüktörün ufak detayları not alması gerekir.
Bu prodüktörün kayıt esnasında bazı sorunlara çözüm üretibilmesini sağlar.
Kayıtlarda
kulaklık seçimi de çok önemlidir. Birçok üretilmiş kulaklık çeşidi vardır.
Müzisyenin duymak isteyeceği fakat duyamadağı detaylar kayıt esnasında
performansını etkiler. Bunun için kulaklık konusunda deneyimli olmaktada yarar
vardır. Aynı zamanda gitar ve/veya bassın kontrol odasında kendilerini yüksek
seste dinlemesinde de yarar vardır çünkü her müzisyen kendini yüksek sesle
duymak ister. Bununla birlikte icracının kulaklığında tam olarak ne duymak
istediği de anlaşılabilir ve buna uygun çözümler üretilebilir. Kulaklık mixi
her zaman için sizin duyduğunuz kalite kadar üst seviyede olmasına
çalışılmalıdır. Aynı zamanda da her müzisyen ayrı ayrı mix isteyebilir. Bu
kendilerini rahat hissetmek için çok önemli diğer bir unsurdur. Müzisyenlerin
kulaklıkları biraz reverb eklemek onları rahatlatabilir. Hatta çoğu solist
kendi sesinden nefret eder ve onu yalın olarak duymak istemez.
Müzisyenlerin
herbirinin kayıt esnasında birbirlerini görebilmesi uyum açısından çok
önemlidir. Bazen mekansal olarak bunu sağlamak gerçekten zordur fakat bunun
sağlanması ortama pozitiflik katacaktır. Bazı durumlarda ise cam yerine kapalı
devre sistemi kullanılması, müzisyenin daha az kişinin onu izlediğini
hissetmesi yarar sağlar.
Kayıt
Günümüzde her yerde mix’te
düzeltiriz görüşü hakimdir. Peki kayıt kötü olduktan sonra mix’te neyi nekadar
düzeltebiliriz ? Diyelim ki kayıt ve düzeltilmesi ile ilgili herşeyi sona
bıraktık. Peki kayıtlar mix esnasında önümüze geldiğinde ne yapabiliriz. Davul
ve ziller edit edilebilir bölgeleri çok kısıtlıdır bir yerden sonra imkansız
hale gelir çünkü düşüş noktaları hepsinin ayrı zamanlara denk gelebilir ayrıca
herşeyi mixte tonlayamayız.
Aynı
düşünde kötü bir şekilde kaydedilmiş bir enstrümanın mix sırasında
düzeltilebileceğine ilişkin görüştür. Evet gerçekten bügun mix’i değiştirip ona
yardım edecek bir çok hardware yada software desteğe sahibiz. Bu imkanlar ile
bir çok sorunumuzu mix esnasında çözebiliriz lakin ne varki kaydı en başında
temiz bir şekilde almak işimizi daha kolaylaştıcak daha temiz bir sonuca
ulaşmamızı sağlayacaktır.
Kayıt
esnasında karar verilmesi gereken diğer bir unsur ise grubun kayıtları nasıl
istediğidir. Burada seçenekler karşımıza çıkar: eski kayıtlar gibi, modernize
son teknoloji kayıtlar gibi yada her ikisinin hybrid hali. İcracıların bu
istekleri sizin kayıt anında kullanmanız gereken ekipmanlara direk olarak etki eder.
60’larda
yapılan bir kayıdı taklit etmek;mikrofon seçiminiz,ekipman tercihiniz,
konumlandırma ver bunun gibi bir çok şeyde seçici ve hakim olmanızı gerektirir.
Bu aynı zamanda kayır mühendisi ve sizin aranızdaki iletişim kabiliyetinin ve
mühendisin kabiliyetinin de yüksek olmasını gerektirir.
Kaynak: What is Music Production (Russ Hepworth-Sawyer Craig
Golding,P.187-193)
Çeviri:Salvorates
Yorum yapmak için "Yorumlama Biçimi" kısmını "Anonim" olarak seçiniz.
