Teknik Terim Karmaşıklığına Çözüm

Kısa bir süreden sonra tekrardan merhabalar. Hazır Balkanlardan gelen soğuk hava kütlesi ülke üzerinde kırkikindi sezonu öncesi son şovunu yapıyorken uçamıyoruz sorulara devam edeyim. Teknik terimler üzerinden geçeceğim bu yazımda çünkü birçok kişi havacılık terminolojisinde zayıf özellikle de bu işe yeni atılanlar.

   1-      Entegre ATPL Eğitimi – Entegre kurslarda öğrenciler 0 bilgiyle başlar Frozen ATPL alarak mezun olurlar. Okula girdikleri gibi ATPL yer dersleri başlar ve sınavlarını verirler. ATPL dersleri bitiminde PPL IR NR CPL ME MCC gibi modüllerin uçuş eğitimlerini birbirine entegre edilmiş halde  hiç ara vermeden tamamlarlar. Entegre eğitiminin artısı olduğu gibi eksileride mevcuttur. Eğitimin artısı hiç ara vermeden eğitim devam eder. Eksisi ise eğitim süresince yalnızca SPL yani Student Pilot License’a sahip olunur, okulla herhangi bir sorun yaşarsa öğrenci pilot lisansı olduğu için okul ile ilişik kesip diğer bir okula geçişi çok zor hatta mümkün değildir. Belirlenmiş paket fiyat ödenmek zorundadır. Eğitim kurumu tüm dönemi aynı zamanda mezun etmeye çalışır siz biraz öne geçseniz uçuşlarda arkadan gelenleri beklemek zorunda kalırsınız. ATPL dersleri genelde 650 saat yerinde olarak işlenir.

    2-      Modüler ATPL Eğitimi – Modüler kurslarda öğrenci isterse tüm modülleri (PPL IR NR CPL ME MCC ATPL Ground Lessons) bir kurumdan alır, isterse her birini ayrı ayrı kurumlarda alır. Bunun en güzel yanı sorun yaşarsanız ayrılabilirsiniz ve her eğitim modülünün fiyatı her okulda farklıdır. Hangi modül nerede ucuzsa oradan alıp daha ucuza ATPL Frozen’a sahip olabilirsiniz. Eğitim başladığından sonra 1 ay yer dersi ve 45 saat uçuş eğitiminden sonra PPL lisansınızı alabilir ve pilot olursunuz.  %50 si uzaktan eğitimle ATPL yer derslerini alabilir bu uzaktan eğitim aşamalarında diğer modüllerin uçuşlarını sabahtan yapıp derslere akşam çalışırsanız eğitim dönemi kısalır. Her modül için modül başlangıcında ödemeyi yapabilirsiniz. Eksi yanı ise modüller arasına zaman farkı girerse eğitim süresi uzayabilir.

    3-      VFR – Visual Flight Rules Görerek Uçuş Şartları – 10000 ft altı uçuşlarda 5 km, 10000 üzeri uçuşlarda 8km yatay görüş sağlanabilmeli. Bulutlardan yatay ayrım 1500 m. Olmalıdır. Bulutlardan dikey ayrım ise 1000 ft. 300mt olmalıdır.

   4-      Type Rating – Tip Yetkisi, herhangi bir uçağı uçurabilmek için alınması gereken uçak tipine haiz eğitim ve ardından o uçak için alınan yetkidir. Uçak tip ve özelliklerine göre bu eğitimin süresi 1 günde olabilir aylarda sürebilir.

     5-      PPL – Private Pilot License Hususi Pilot Lisansı ; VFR şartlarda kendi uçağınız yada type rating (type eğitimini) aldığınız herhangi bir uçağı ticari amaçlar dışında uçurabilmenize imkan sağlayan lisanstır.

    6-      PIC – Pilot in Command, Sorumlu Pilot Uçuşlarıdır. Eğitim uçuşları haricinde uçulan, uçağın pilotunun sizin olduğunuz uçuşlardır. PPL aşamasında eğitim uçuşları olduğu gibi PIC uçuşları da mevcuttur.

    7-      NR – Night Rating Gece Uçuş Yetkisi, ismindende anlaşılabileceği gibi gece uçuşu yapabilmek için alınan yetkidir. Şartı; Geçerli bir PPL lisansına sahip olmak.

    8-      IR – Görerek uçuş için gerekli yukarıda VFR bölümünde bahsettiğim VMC Visual Meteorological Conditions oluşmaması durumunda, gece uçuşta kullanılan yerde konumlanmış seyrüsefer cihazları sayesinde uçuşun yapılabilmesini sağlayan yetkidir. Şartı; PPL, NR ve 50 saat PIC saatine sahip olunmalı.

    9-      CPL – Commercial Pilot License Ticari Pilot Lisansı, Bir uçağın pilotu olarak ticari uçuş yapıp, uçtuğunuz için şirketlerin size ödeme yapmasını, para kazanmanızı sağlayan lisanstır. Bu lisans olmadan herhangi bir yolcu uçağında, yangın söndürme uçağında, ilaçlama uçağında uçup maaş alamazsınız. Şartı; PPL, IR, CPL, NR ve 150 saat toplam(Eğitim ve PIC) uçuş saatine sahip olmak.

     10-   ME – Multi Engine Çok motorlu uçaklarda uçabilmek için alınması gereken eğitimdir.

    11-   MCC – Multi Crew Coordination – Birden daha fazla sayıda pilotun görevde olduğu uçuşlarda ekibin bir takımın parçaları gibi çalışabilmelerine imkan sağlayan kurs’tur. İletişim, karar verme, ekip çalışması temel konularını içerir.

    12-   ATPL(Airline Transport Pilot License) Ground Lessons -  Havayolu taşımacılığı pilot lisansı alabilmek için 14 dersten oluşan yer dersi eğitimidir. 14 dersin sınavları verilmesi sonrasında PPL NR IR CPL ME sahibi pilotlar Frozen ATPL sahibi olarak havayollarına başvurabilirler. Bu donmuş lisansın erimesi için toplam uçuş saatiniz 1500 saat olmalıdır eriyince isminin başındaki frozen ibaresi kalkar ve ATPL (A) sahibi olmuş olursunuz.

      13-   CFI – Certified Flight Instructor – Sertifikalı Uçuş Öğretmeni, uçuş öğretmeni olmak için eğitimini almalısınız.

    14-   JAA & EASA- Joint Aviation Authorities  Havacılıkta her kuruluş bir otoriteye bağlıdır JAA eskiden tüm Avrupa’nın otoritesi olsa da kuralları biraz daha katılaşmış şekilde çoğu Avrupa ülkesinde şimdi JAA yerine EASA (European Aviation Safety Agency) kabul edilmiştir. Ülkemiz EASA gereksinimlerini henüz karşılamadığından Türkiyede alacağınız lisans JAA otoritesine bağlı olacaktır ve aldığınız lisanslar Avrupada uçmak isterseniz lisans için ufak çevrimlere ihtiyaç duyacaksınız. Gereksinimlerin karşılanması durumunda ülkemizde de EASA geçerli olacaktır. EASA lisansları ile Avrupa ve Türkiyede işe girebilirsiniz.

    15-   FAA – Federal Aviation Authority – Amerikada yapılan havacılıkla ilgili her türlü işin bağlı olduğu otorite. Bu otoritenin kurallarında ATPL lisansı farklı şekilde alınmaktadır. Öğrenci pilotlar ATPL yer dersleri harici her modülün önce dersini sonra uçuşunu yapar sonrasında yazılı ve sözlü sınava girerler geçerlerse lisansı/yetkiyi alırlar. ATPL sınavı yoktur, eğer hava yollarında uçacaksa pilot 1500 saat uçuşunu gerek öğretmen gerek uçak taşımacılığı gerek air taxi gibi işlerde  tamamlamalıdır. 1500 saat uçan pilot havayollarında uçabilir.

Her lisans bir diğer lisansa çevrilebilir. Bunun için her lisans türünden bir diğerine geçmek için şartlar bellidir. Bu konuya girmeyeceğim, zaten bu kısma kadar gelen Pilot bunu bilmek zorundadır, oraya kadar gelmeyip öğrenmek isteyenlerde bilsinler ki hepsi birbirine çevrilebiliyor :) o zaman geldiğinde zaten öğreneceksiniz eğer FAA den alırsanız lisansınızı. Neden böyle dedim? Çünkü mutlaka gittiğiniz yerde bir Türk olacak ve o çoktan öğrenmiş olacak. Bu işler böyle :). Bu kısım aklıma gelen veya yorumlarda sorulan kısaltmalar arttıkça uzayacaktır. 

Sağlıkla kalın...

Ulaşmak isteyenler; 

E-mail : yigitbilgic@gmail.com 

Instagram: apieceofaviation

Yorum yapmak için "Yorumlama Biçimi" kısmını "Anonim" yada varsa Gmail hesabınız "Google" olarak seçiniz.

PPL Sonrası PIC Maceralerı, Rota ve Mali Konular Hakkında Bilgilendirme

Uzun bir dönem sonra PPL ‘imi almış ve PIC’lere başlamış duruma geldik sonunda. THK Selçuk’ta PPL eğitimime başlamıştım bilmeyenler için. THK’nın daha önce kullanmış olduğu T-67 uçaklarının kazaları meşhurdur. Sivil Havacılık bu kazalardan sonra C172 geçmeye zorlamıştı THK’yı ve artık kaza yaşanmasını istemedikleri için THK yeterince uyarılmış olmalı ki son 4 yalnız seyrüsefer uçuşumu ancak mükemmel havalarda bitirip 4 ayda bitirdim. Bunun külfiyeti bana tabii ki toplamda PPL için 7 aya mal oldu. Bu dönemden sonra daha önce bahsettiğim gibi modüler atpl göreceğim için PIC NR IR CPL ME MCC(zorunlu değil) uçuşlarımı ve ATPL derslerime başlamam gerekiyordu.

Öncelikle 2 türlü havayolu pilotu olabilirsiniz. Entegre ve Modüler eğitim. Entegrede bütün modüllerin yer derslerini öncelikle görürsünüz, dersler bitince bütün modüllerin uçuşları başlar. Eğitim kurumunuzu değiştirmeniz çok zordur. Modülerde ise yukarıda ve aşağıda bahsettiğim/bahsedeceğim şekilde sırasıyla modülleri tamamlayıp lisansınızı alabilirsiniz.

Modüler eğitimin en güzel yanı her eğitim modülü için kurumunuzu kendinizin seçebilmenizdir. Daha önce bahsettiğim gibi IR eğitimine başlayabilmek için 50 saat PIC ve NR eğitimini tamamlamanız gerekiyor. CPL için ise şart toplam uçuş saatiniz 150 saat olmalı ve 300 nm en az 2 meydana full stop yaptığınız seyrüsefer uçuşu önemli. Bu nedenle ilk öncelikle PPL başladığı gibi kendime göre uygun olan kurum TOPAIR’e gittim. PIC için verdikleri fiyat 50 saate kadar 159 €, 50 saat sonrası 149€. Bu fiyata servis, yakıt, havaalanlarına indi bindi paraları dahil. THK’da 360$ olduğu için saati tabii ki insan korkuyor sonuçta TOPAIR neresi diyerek gitmiştim ilk başta. Öncelikle yeni sorulan bir sorudan başlıyayım.

                Neden PIC saatleri bukadar farkeder?

                İki araba kiraladığınızı düşünün biri Mercedes diğeri Fiat olsun. Kuşkusuz ki Mercedes’in bakımı, parçası, 4 kişilik olduğundan sigortası ve kasko fiyat farkı ve yaktığı yakıt haliyle fazla. Fiata bakarsak tam tersi şirketlerde buna göre tabii ki kiralama ücretini belirliyor. THK ve ERAH gibi okullarda C172 bulunuyor. Saatlik yakışı yaklaşık 45 litre, 4 kişilik, bakım maliyeti ve diğer bahsettiğim maliyetleri yüksek olan uçaklar bunlar.  Topair’de ise Evektor RTC Sportstar 2 kişilik saatlik tüketimi 15-19 litre olan maliyetleri kat ve kat düşük olan uçaklar bulunuyor. Üzerinde Rotax 912 ULS motor var bu uçağın ve bu tip motorlar genelde microlight, ultralightlarda kullanılır. Max Take-Off Weight ve Max Landing Weight 600 Kg’dır. Yazdığım örneğe bakılırsa neden saatlik fiyat bukadar farkediyor anlarsınız. Peki aynı tip uçak THK’da 360$ iken neden ERAH’ta 200 küsür $’dır? Bunu da aynı arabaya sahip iki rent a car daki fiyat farkına benzetebilirsiniz.

Şirketler kendi kar marjlarını kendisi belirler, hele ki bu havacılık endüstrisi ise çok değişir. Çünkü siz modülerin anlamını bilmezsiniz paranızı verir modüler okumaya başlarsınız haberiniz bile olmaz fazladan paralar ödediğinize. Modüler paket fiyatı iki okulda da aynıysa ve PIC birinde ucuzsa demek başka bir modül daha uygun fiyatlıdır. Bu nedenle entegre atpl değil eğer modüler okumayı düşünüyorsanız şimdi aşağıda sıralayacaklarıma dikkat edin.

1-      Fiyat – Her modül için bir excel tablosu oluşturup hangi kurumda ne kadar bunu öğrenin illa ki modüler okuyorsunuz diye tüm paketi satın almak zorunda değilsiniz ve emin olun ki paket alırsanız %10 indirim derlerse aynı indirimi tek alınca da yapacaklardır.

2-      Güvenilirlik – Okulları araştırın en olmadı gelin bana sorun 1 ay öncesi güncel fiyatlarda mevcut bende PPL hariç araştırmamı aynen yapmıştım. Bu fiyatlara göre en ucuzu en iyisi demeyeceksiniz. Adamların elinde teknisyen yoktur 3 aydır öğrencisi uçak bekliyordur, daha SHGM’den okul yetkisini almamıştır vb.

3-      İndirim – Arkadaşlar her okul inanın ki indirime açık. Hem de ciddi miktarlarda indirim imkanı sağlıyorlar. Örneğin; başlangıçta dolar 1.92 iken modüler atpl PIC hariç THK ile sözleşme yaptım ardından PPL sonrası devam etmeyeceğim sizde sözleşme iptal olsun dedim 3 gün içinde yaklaşık 40-50 milyar arası indirim yapıldı(kurlar çok arttığından doları entegrelere 2,4 yapmışlardı bizde hala 2,7 lerde idi) peki dedim PIC’i uçup geliyorum. Bu arada benim dönemimdeki arkadaşlardan çalıştıkları için PPL’ini daha almayanlar olduğundan Atpl dersleri başlamadan PIC’leri uçup gelicektim.

4-      Süre- Daha önceki dönemleri hangi modüllerde kaç ayda mezun ettiklerini öğrenin. Eğitimin kısa sürmesi özellikle kredi çekenler için büyük yarar sağlayacaktır. 7 ayda biten PPL dönemim sırasında ERAH’ın nerdeyse 3. PPL mezununu verecek olmasıdır bunu söyleten bana. Örneğin, PIC için TOPAIR’de şuan hemen hemen günde  5 saate kadar uçuş yapıyorum. 6 günde 27:25 uçuşum oldu.

5-      ATPL- ATPL eğitimini %50 uzaktan seçin. Uzaktan eğitimle bir ay uzaktan bir ay yerinde ders şeklinde 3 kerede eğitimleri alıyorsunuz. Uzaktan eğitim kısımlarında da diğer uçuş modüllerini tamamlarsanız çok kısa sürede havayolları pilotu olabilirsiniz.

Şimdi ise Topair hakkında görüşlerimi belirticem çünkü ben buraya gelmeden hata mı yapıyorum diye çok düşündüm çünkü bilinmeyen şey her zaman tehlikelidir. Topair’in sahibi Hamid Kaptan 11000 saat uçuşu olan THY ve Atlas’ta uçmuş dünyanın önde gelen medeniyet ülkelerinde uçmuş, Türkiye’de öğrenci ve type kontrol pilotluğu yapan ve hemen hemen her airline tipinde type yetkisi olan bir kaptan. 26 Mayıs 2015’de bir çocuğu daha oldu analı babalı büyüsün inşallah buradan iyi dileklerimi gönderiyorum şimdiden. Hamid Kaptan’ın uçuşuna olduğu kadar işine olan ciddiyetinden de çok memnun oldum. Şirketi için her şeyi yapmak için gerçekten koşturuyor. Gözlerimle şahit oldum ve yöneticilik bu dedim. Okul yönetimi genellikle İranlı fakat hepsi pilot olduğundan dünya vatandaşı tabii ki :).

Uçağı kullanmak için ilk öncelikle POH(Pilot’s Operating Handbook) eğitimi alıyorsunuz ilk gün ve size sözleşme yaparken İngilizcenizi soruyorlar. İngilizceniz varsa muhtemelen baş uçuş öğretmeni Veda hoca ile birlikte derslere başlıyorsunuz ve sınava giriyorsunuz. Veda Hoca’da İranlı fakat İngiltere, Kanada, USA uçtuğu yerler ve mükemmel bir aksanı var. POH sınavından emergency usullerden 100, normal usullerden 70 almanız gerekiyor. Sınav günü geçince uçuşlarınız başlıyor.

Üstten kanat C172S ‘ ten sonra, alttan kanat bu uçak ilk öncelikle beni şaşırtsa da gün geçtikçe aşağı yukarı 10 saat sonra alışıyorsunuz. Bu alışma süreci ve 10 saat fazlasına kadar siz istemeseniz de safety pilot olarak Veda kaptan size eşlik edecek ve mükemmel şeyler öğreneceksiniz. Daha sonraki dönemlerde isterseniz yanınıza bir safety pilot verebiliyorlar ayrıca. Şuan Türkiye’de benim kadar farklı havaalanına inmiş olan öğrenci yoktur tahmin ediyorum. Okul hemen hemen tüm hava alanlarına gitmenize olanak sağlıyor çünkü anlaşmaları var, indi bindi paralarını da okul karşılıyor. Devlet havaalanları için bu geçerliyken Hezarfen(Ayjet), Selçuk Efes(THK) gibi havaalanları özel olduğundan onlar ayrı ücret istiyor fakat okul onu da karşılıyor.

PIC uçuşlarında yanımıza arkadaşlarımızı alabiliyor muyuz derseniz;

Havaalanında aprona girmek için apron kartınız, apron geçici giriş kartınız yada Çelebi yer hizmetleri ile görüşüp para vermeniz gereklidir. Ben Topair ile görüştüm günübirlik geçici giriş kartı çıkarmak sureti ile yanımda uçurabilicem fakat bu kart için bir ton evrak düzenlenmesi gerekiyor. Çok fazla olmamak kaydıyla Topair yine yardımcı oluyor. Kendi uçağınız olsa dahi bu kural böyle.

PIC uçuşlarından sonraki rotam ATPL uzaktan eğitim kısmı olacak. İlk uzaktan eğitimde NR ve IR’ a başlayacağım. Diğer uzaktan eğitimlerde ise CPL,ME,MCC şeklinde devam edeceğim. Bir sonraki post’umda yorumlarda yazılan istekler doğrultusunda PPL derslerini yazıcam.

Sağlıkla kalın...

Ulaşmak isteyenler; 

E-mail : yigitbilgic@gmail.com 

Instagram: apieceofaviation

Yorum yapmak için "Yorumlama Biçimi" kısmını "Anonim" yada varsa Gmail hesabınız "Google" olarak seçiniz.