Müzik Prodüksiyonunda Prodüktörün Rolü Serisi-1

            Performans

Müzisyenlerin müzik üretim sürecinde elbette düşünceleri olacaktır fakat bir prodüktör tamamen projenin sonunda ulaşımasını isteiği şeye kendini odaklamalıdır. Prodüktör yaratıcılık ve teşvik edici olmayı balansta tutmalıdır.  Üretim sürecinde sürekli müzisyenler üzerine iyi performans çıkarmaları için baskıcı olmamalı onun aksine bütün üretim sürecinde katalizör görevi görmelidir.

Peki bir prodüktör nasıl iyi bir iş çıkartabilir ? İşte bu altın değerinde bir sorudur. İlk olarak prodüktör kendi hislerini kullanabilmelidir. Müzisyenlerin kayıt ortamında rahat olmalarını sağlamalıdır ve yapacağı değişiklikleri bunu benimseyip yapmalıdır. Rahatlık ve kayıt ortamının konforunu etkileyen temel ögeler; ışık seviyesi, ortam sıcaklığı ve konumlandırmadır. Bunların herbiri performansa etki edecektir.

               Olaya daha teknik açıdan yaklaşmak istenirse, kulaklık miksleri ve müzisyenin; prodüktör, kayıt mühendisi arasındaki iletişim kolaylığı da performansı doğrudan etkileyen öğelerin başında gelir. Prodüktörün müzisyenlerle olan iletişimi ve onlara empati ile yaklaşmasının etkisi  gerçekten büyüktür. Bu kişilerarası özellikler tabii ki zamanla edinilen tecrübelerle kazanılır.

               Çoğu insanın müziği duygularıyla hissederk dinlemesi gibi müziği icra edenlerde eserin içine duygularını katmalıdırlar ve bu müzisyen ile dinleyici arasında bir bağlantı kurar. Bu nedenle bir prodüktör önce bunun farkında olmalıdır. Daniel Levitin’in “This is your brain on music” adlı kitabında Daniel, pianist Arthur Rubinstein’ın kayıtlarında müzik ve kayıt arasında ki duygusal ilişkiden bahsetmiştir. Arthur’un kaydın bazı yerlerinde hatalar yaptığını fakat bu kayıtlarıda kayıtlarda kullandığını belirtir. Bu duyguya, hislere dinleyen kişilerin ihtiyacı olduğunu belirtir. Sizin buradaki göreviniz ise bir prodüktör olarak müzisyeni herhangi bir bahane ile buna ikna etmektir.

               Müziksel çalışmalarda prodüktörün bir grup ve tek tek icracı üretim farklılıklarını bilmesi gerekmektedir. Roy Thomas Baker, Queen ile 70 ve 80 lerde çalışma döneminde her bir üyenin ayrı bir materyel çıkarma yeteneğinin olduğundan bahsediyor. Burada önemli olan tüm ortaya çıkarılan fikirlerin kollektif bir şekilde yaratıcılığa teşvik edilmesi olduğunu söylüyor. Baker’in Queen grubunda uyguladığı bu teknik bu günkü Queen’in soundunun oluşmasını sağlıyor. Bir prodüktör olarak elinizdeki ürünü bir heykeltraş gibi günden güne işlemelisiniz. Böylece projenin sonunda elinizde müzisyen ve prodüktör işbirliği ile meydana getirdiğiniz bir harman sağlayabilirsiniz.

               Stüdyo Performansının Önemi

Zamanlarını prova odasında ya da sahnede harcayan bir grup için stüdyoda kayıt yapmak gerçekten büyük bir deneyimdir. Dinamikleri ve hissetikleri ikisi arasında çok farklıdır. Hatta kimi prodüktörler kaydı yapılan  biri için stüdyoyu bağışlamaz ve acı verici olarak tanımlar.

               Deneyimsiz müzisyen için bir stüdyo korkutucu ve zor gelir. Müzisyenin performansı kaydedilecek, hataları analiz edilecek, şarkı yapıları değiştirilecek bunların hepsi deneyimsiz biri için çok büyük şeylerdir. Bu onların, uğraştıkları şeyin kendisinden koparılmaya çalıştığı ve büyük bir kayıt şirketi makinesi tarafından kendilerinin manipüle edilmeye çalıştığı hissine kapılmasını sağlar.

               Yukarıda anlatılan nedenlerden dolayı bir prodüktör stüdyoya girmeden orada nelerin olacağını ve tavsiyelerin ne amaçla yapılacağını herşeyden önce anlatmalıdır.  Böylece müsiyen ve prodüktör arasında fikir birliği sağlanmış olur.

               Prodüksiyondan önce grupla beraber prova alanında bulunmak prodüktöre o an gördüğü performansı prodüksiyona nasıl aktarabileceği anlamında yararlı olabilir. O an dikkat edeceği bir detay belki daha sonra içine yarayabilir. Peki bunun önemi nedir ? Prova esnasında üretici grup zaman kısıtlaması olmadığı için detayları rahatlıkla üretime yansıtabilir. Prodüktörün ufak detayları not alması gerekir. Bu prodüktörün kayıt esnasında bazı sorunlara çözüm üretibilmesini sağlar.

               Kayıtlarda kulaklık seçimi de çok önemlidir. Birçok üretilmiş kulaklık çeşidi vardır. Müzisyenin duymak isteyeceği fakat duyamadağı detaylar kayıt esnasında performansını etkiler. Bunun için kulaklık konusunda deneyimli olmaktada yarar vardır. Aynı zamanda gitar ve/veya bassın kontrol odasında kendilerini yüksek seste dinlemesinde de yarar vardır çünkü her müzisyen kendini yüksek sesle duymak ister. Bununla birlikte icracının kulaklığında tam olarak ne duymak istediği de anlaşılabilir ve buna uygun çözümler üretilebilir. Kulaklık mixi her zaman için sizin duyduğunuz kalite kadar üst seviyede olmasına çalışılmalıdır. Aynı zamanda da her müzisyen ayrı ayrı mix isteyebilir. Bu kendilerini rahat hissetmek için çok önemli diğer bir unsurdur. Müzisyenlerin kulaklıkları biraz reverb eklemek onları rahatlatabilir. Hatta çoğu solist kendi sesinden nefret eder ve onu yalın olarak duymak istemez.

               Müzisyenlerin herbirinin kayıt esnasında birbirlerini görebilmesi uyum açısından çok önemlidir. Bazen mekansal olarak bunu sağlamak gerçekten zordur fakat bunun sağlanması ortama pozitiflik katacaktır. Bazı durumlarda ise cam yerine kapalı devre sistemi kullanılması, müzisyenin daha az kişinin onu izlediğini hissetmesi yarar sağlar.

               Kayıt

Günümüzde her yerde mix’te düzeltiriz görüşü hakimdir. Peki kayıt kötü olduktan sonra mix’te neyi nekadar düzeltebiliriz ? Diyelim ki kayıt ve düzeltilmesi ile ilgili herşeyi sona bıraktık. Peki kayıtlar mix esnasında önümüze geldiğinde ne yapabiliriz. Davul ve ziller edit edilebilir bölgeleri çok kısıtlıdır bir yerden sonra imkansız hale gelir çünkü düşüş noktaları hepsinin ayrı zamanlara denk gelebilir ayrıca herşeyi mixte tonlayamayız.

               Aynı düşünde kötü bir şekilde kaydedilmiş bir enstrümanın mix sırasında düzeltilebileceğine ilişkin görüştür. Evet gerçekten bügun mix’i değiştirip ona yardım edecek bir çok hardware yada software desteğe sahibiz. Bu imkanlar ile bir çok sorunumuzu mix esnasında çözebiliriz lakin ne varki kaydı en başında temiz bir şekilde almak işimizi daha kolaylaştıcak daha temiz bir sonuca ulaşmamızı sağlayacaktır.

               Kayıt esnasında karar verilmesi gereken diğer bir unsur ise grubun kayıtları nasıl istediğidir. Burada seçenekler karşımıza çıkar: eski kayıtlar gibi, modernize son teknoloji kayıtlar gibi yada her ikisinin hybrid hali. İcracıların bu istekleri sizin kayıt anında kullanmanız gereken ekipmanlara  direk olarak etki eder.

               60’larda yapılan bir kayıdı taklit etmek;mikrofon seçiminiz,ekipman tercihiniz, konumlandırma ver bunun gibi bir çok şeyde seçici ve hakim olmanızı gerektirir. Bu aynı zamanda kayır mühendisi ve sizin aranızdaki iletişim kabiliyetinin ve mühendisin kabiliyetinin de yüksek olmasını gerektirir.

Kaynak: What is Music Production (Russ Hepworth-Sawyer Craig Golding,P.187-193)

Çeviri:Salvorates

Yorum yapmak için "Yorumlama Biçimi" kısmını "Anonim" olarak seçiniz.